Altın rezervi nedir konusu pek çok insanda merak uyandırır. Altın rezervi Merkez Bankası ya da devlet hazinesinde kur istikrarının sağlanması için külçe veya maden para şeklinde saklanan altına verilen isimdir. Altın rezervleri kullanıma hazır ve birbirine çevrilebilen uluslararası ödeme aracı olması ile de bilinir.
Merkez bankaları bütün dünyada varlığını sürdürür ve bunun yanında ülkelerin ekonomisi için de oldukça önemlidir. Merkez bankaları altın rezervleri ülkelerin ekonomik olarak yaşayacakları sıkıntılarda kullanmak adına biriktirdikleri tasarruflardır.
Dünya altın rezervi konusunda Amerika Birleşik Devletleri ilk sırada olması ile dikkat çeker. Sonrasında ise dünya altın rezervi sıralaması Almanya, İtalya, Fransa, Çin gelmektedir. Beşinci büyük altın rezervine sahip olan Çin’in yaklaşık olarak altın rezervi 1054 ton kadardır. T.C. Merkez Bankası altın rezervi ise yaklaşık 179 ton kadardır.
Tüm dünyada altın rezervi en yüksek olan ülke Amerika Birleşik Devletleri’dir. Merkez bankası veya devlet hazinelerinde kur istikrarının sağlanabilmesi için külçe veya madeni para olarak saklanan altın, altın rezervi olarak isimlendirilir. Bu rezervler kullanıma hazır olan ve birbirine çevrilebilen uluslararası bir ödeme yöntemi olarak bilinir. Altın rezervi yapılmasının en önemli nedeni ekonomik sıkıntı olması halinde ülke ekonomisinin korunması amacıyla istikrarın sağlanmasıdır.
Ülke altın rezervleri özellikle ekonomik belirsizliklerin olduğu dönemlerde güvenilir kıymet deposu görevi görür. Bunun yanında ülkelerin ekonomilerinin dengede durması konusunda da son derece kritik bir rol oynar. 1800’lü yıllarda küresel olarak uygulanan altın standardı 1900’lerde de ekonominin önemli bir parçası olmuştur. Bu dönemde ülkeler altın ile kendi para birimleri arasında sabit bir kur belirleyerek kâğıt paralarının değerinin korunmasını sağlamışlardır. Yani o dönemde basılan paraların altın olarak da karşılığı bulunuyordu. Bu durumda kişiler belirlenen kur üzerinden para karşılığı altın satın alabiliyorlardı.
1970’li yıllara gelindiğinde bu sistem ortadan kalksa da günümüzde de pek çok ülke altın rezervi tutmaya devam etmektedir. Ekonomik ve jeopolitik belirsizliklerin artışı halinde altına olan ihtiyaç da giderek yükselmektedir. Bunun yanında merkez bankaları da altını bir güven aracı olarak görmektedir. Yani, ekonomi evreni ne kadar dönüşüm geçirse de altın ülkelerin genel ekonomik karnesinde ve kredi alabilme gücünde büyük rol oynuyor.
Dünya toplam altın rezervi ülkeler için son derece önemlidir. Ülkelerin altın rezervi tutmalarının çeşitli nedenleri bulunur. Bunlardan ilki altın son derece stabil ve güvenilir bir kıymet deposu olması ile bilinir. Ülkeler altın tutarak belirsiz dönemlerde ekonomik olarak dengede kalmayı amaçlar.
Altın yüzyıllar boyunca ülkelerin para birimlerini destekleyici bir güç olmuştur. Altın standardı günümüzde kullanılmasa da bazı ülkeler için altın rezervi hala para birimi dengesinin korunması açısından önemlidir. Altının bu kadar önemli olmasını sağlayan faktörlerden biri de çeşitlendirme etkisinin bulunmasıdır. Ülkeler somut bir kıymet olan altın rezervlerini ellerinde tutarak portföylerinin çeşitlenmesini sağlarlar. Bu sayede varlıklarda yaşanan dalgalanmalar nedeniyle meydana gelebilecek riskler en aza indirilir.
En çok altın rezervi olan ülkeler arasında 8133.5 ton ile Amerika Birleşik Devletleri ilk sıradadır. Bu altın rezervi Kentucky eyaletinde bulunan Fort Knox isimli askeri üste bulunur. ABD milli serveti ordu tarafından korunurken bu rezerv ABD ekonomisinin sürdürülebilir olmasında önemli bir rol oynar.
Türkiye’nin yıllara göre altın rezervi son 10 yılda artış göstermiştir. Türkiye’nin 2004 yılında altın rezervi 116.10 ton iken 2013 yılının üçüncü çeyreğinde 490.25 tona ulaşmıştır.